Paragraaf 2.3 Onderhoud kapitaalgoederen

Inleiding
Met het onderhoud van kapitaalgoederen is een substantieel deel van de exploitatie gemoeid. In deze paragraaf worden de beleidslijnen en de beheersmatige aspecten, zoals de uitvoering van het onderhoud, weergegeven.
In 2024 is voor het eerst een Nota Onderhoud kapitaalgoederen opgesteld.
Kapitaalgoederen zijn alle goederen die in eigendom zijn van de provincie met een meerjarig nut. De kapitaalgoederen zijn opgenomen op de balans. Ze moeten goed onderhouden worden, zodat ze in stand blijven en er geen achterstallig onderhoud ontstaat met financiële gevolgen voor de toekomst. De kapitaalgoederen zijn in deze paragraaf als volgt gerubriceerd:
- wegen en vaarwegen;
- gebouwen

Wegen en vaarwegen

Wat willen wij bereiken?
De provincie Drenthe is verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van 520 km wegen, 174 km vaarwegen, 254 km fietspaden, 66 bruggen en sluizen en 151 vaste kunstwerken, en 23880 bomen.
Deze objecten dragen bij aan het realiseren van de programma doelen van onze provincie. Er is veel geld gemoeid met zowel de investering als het onderhoud. Dit maakt dat we zorgvuldig omgaan met onderhoud en dat we rekening houden met de belangen van de gebruikers.
In het beleidsplan zijn de kaders vastgelegd hoe het beheer en onderhoud van de wegen en vaarwegen plaatsvindt. Op basis van deze beleidskaders staan in het afzonderlijke beheerplan de beheer- en onderhoudsactiviteiten beschreven. De daaruit volgende programmering en benodigde financiën zijn vervolgens opgenomen in het Meerjaren Onderhoudsprogramma (MJOP).

De beheer- en onderhoudsactiviteiten voor Wegen en Vaarwegen maken onderdeel uit van programma 5: Mobiliteit en Bereikbaarheid. Het programma heeft als ambitie dat de provincie Drenthe in alle opzichten optimaal bereikbaar moet zijn. Vanuit het perspectief van beheer en onderhoud betekent dit dat de activiteiten zijn gericht op een goede beschikbaarheid van het (vaarweg-)verkeer en er aandacht is voor een aantrekkelijke omgeving rondom wegen en vaarwegen.

De beheerstrategie is beschreven in het beheerplan en afgestemd op het voldoen aan wet- en regelgeving en de bestuurlijke doelstellingen. Daarnaast wordt een link gelegd met wat dit betekent voor de beheer- en onderhoudsactiviteiten aan de wegen en vaarwegen.

Wat gaan wij daarvoor doen?
Op 16 december 2020 is het Meerjaren Onderhoudsprogramma 2021-2024 vastgesteld en in 2023 geactualiseerd voor de periode tot en met 2026. De daarin opgenomen activiteiten bestaan uit vast en groot onderhoud en eventuele vervanging. In 2025 zal het MJOP worden geactualiseerd, indexatie nemen we hierin mee. Naar verwachting zal de actualisatie leiden tot een budgetaanvraag.
Vast onderhoud betreft activiteiten ten behoeve van de dagelijkse beschikbaarheid van en veiligheid op het areaal. Voorbeelden zijn maaiwerkzaamheden, het uitvoeren van de gladheidsbestrijding, het afhandelen van calamiteiten en uitvoeren van kleine reparaties..

Groot onderhoud betreft planbaar onderhoud om de levensduur van het areaal te borgen. Onderhoudsactiviteiten worden gepland op basis van inspectie, veiligheid en/of levensduur en om te voldoen aan wet en regelgeving. Het groot onderhoud betreft: verhardingen, boomonderhoud en vaste en beweegbare kunstwerken (bruggen en sluizen, viaducten, onderdoorgangen.

Als onderhoud niet langer rendabel of in stand houden technisch niet meer mogelijk is, worden objecten vervangen. Er loopt een investeringskrediet voor het vervangen van kunstwerken (2011- 2030). Dit krediet is uitgeput in 2024; indien nodig wordt hierop teruggekomen bij de actualisering van het MJOP 2025-2026.
Er is een investeringskrediet voor het vervangen van beschoeiing (2021-2024). De projecten staan gepland tot en met 2026. In de actualisatie van het MJOP wordt een actuele planning opgesteld.

Wat gaat dat kosten/wat levert dat op?
Het resultaat hiervan is het veilig beschikbaar houden van het provinciale wegenbestand op het afgesproken kwaliteitsniveau als integraal onderdeel van de Drentse economie met daarbij aandacht voor een schone, gezonde, mooie leefomgeving.
Daarnaast is het resultaat het veilig en beschikbaar houden van de provinciale vaarwegen op het huidige kwaliteitsniveau met aandacht voor een schone en gezonde leefomgeving en waarbij de functionaliteit voor de beroeps-/recreatievaart en de aan- en afvoer van water gewaarborgd blijft.

Gebouwen

Wat willen wij bereiken?
In 2022 is een onderzoek naar het provinciaal vastgoedbeheer van de provincie uitgevoerd.
Uit het onderzoek komt naar voren dat de vastgoedportefeuille niet enorm groot is, maar te groot om geen professioneel vastgoedbeheer toe te passen. In 2024 staan de volgende zaken op de agenda:

1. verder uitvoering geven aan nog vast te stellen vastgoedbeleid en dit te borgen in werkprocessen;
2. herijken van het huisvestingsbeleidsplan t.b.v. de werkomgeving in het provinciehuis;
3. het voor de komende jaren actualiseren van de huidige 'Risico, Inventarisatie en Evaluatie'-rapportage (RI&E) voor het huidige arsenaal aan vastgoed.

In 2024 is het vastgoedbeleid aangeboden aan Provinciale Staten. In dit vastgoedbeleid is vastgelegd hoe we omgaan met vastgoed op het gebied van beheer en onderhoud, aan- en verkoop, huur en verhuur en, financiën met daarbij mogelijke kansen en risico’s. Het hebben van vastgoed kan bijdragen aan de beleidsdoelstellingen van de provincie of zijn nodig om provinciale taken te kunnen uitvoeren.

Interne Dienstverlening voert beheer en onderhoud uit aan de gebouwen conform MJOP’s. Naast het dagelijks onderhoud, waarbij het voornamelijk gaat om het oplossen van storingen, wordt er planmatig onderhoud uitgevoerd. Het planmatig onderhoud wordt gedekt uit de verschillende Voorzieningen meerjaren-onderhoud. Om de 5 jaar worden de MJOP’s, conform BBV-voorschriften, geactualiseerd.
Binnen het onderhoud wordt waar mogelijk milieuvriendelijk, circulair en duurzaam gewerkt. Het onderhoud is erop gericht om de gebouwen representatief, efficiënt, effectief en prettig in het gebruik te houden.

De provincie Drenthe heeft de volgende gebouwen centraal bij Interne Dienstverlening in beheer en onderhoud:

• Provinciehuis*
• Drents Museum*
• Depot Drents Museum*
• Huize Tetrode (in de verkoop)
• Vier actieve steunpunten (vaar)wegen (Peelo, Kloosterveen, Rogat en Schoonebeek) één passief (Borger)
• Health Hub Roden (HHR)
• Kiosk Gieten (P+R/Busstation)

* = 2023 MJOP geactualiseerd

In beheer bij Wegen en Vaarwegen zijn: voormalige brug- en sluiswoningen en overige BWV opstallen.

Provinciehuis
Het vastgoed- en exploitatiebeleid bestaat uit het beheer-, onderhouds-, en huisvestingsbeleid.
Het huisvestingsbeleid richt zich op het gebruik van het gebouw en hoe we met onze werkomgeving om willen gaan en welke faciliteiten aan de organisatie aangeboden worden. Onze werkomgeving is activiteitengericht, flexibel, schoon, open, hybride en transparant. Daarnaast stimuleert de werkomgeving tot ontmoeten en samenwerking.  Aan het huisvestingsplan liggen o.a. een bezettingsgraadmeting, een tevredenheidsmeting en de visie van de directie op de organisatie ten grondslag. De visie op hybride werken is van invloed op de manier waarop wij werken en hoe wij omgaan met ons vastgoed en de faciliteiten daarbinnen. De huidige invulling van hybride werken is dat we duurzaam, tijd-, en plaats onafhankelijk kunnen werken, gelijkwaardig aan elkaar en met aandacht voor vitaliteit en gezondheid.
Op basis van een oriëntatie, op de mogelijk veranderende behoefte van de gebruikers van het provinciehuis, in het najaar van 2024, gaan we in 2025 een visie ontwikkelen waarin behoefte van organisatie en medewerkers wordt verwerkt tot gewenste vernieuwing/verbetering van de werkomgeving en het gebouw. Dit valt samen met een natuurlijk en gepland moment, om circa 15 jaar na de vorige revitalisering op diverse onderdelen groot onderhoud te plegen. In deze visie zal o.a. aandacht zijn voor arbobeleid, duurzaamheid, klimaatadaptatie en hybride werken.

Tijdens en vlak na de Coronapandemie zijn een groot aantal audiovisuele voorzieningen in het provinciehuis geïnstalleerd, om in een groot aantal vergaderkamers zowel fysiek als digitaal te kunnen vergaderen. Deze ontwikkelingen worden voortgezet, zodat in 2025 alle vergaderruimten in het provinciehuis zijn voorzien van een hybride vergaderservice functionaliteit.  

Het MJOP van het provinciehuis is in 2023 geactualiseerd, waarvan duurzaamheid een belangrijk onderdeel is. Vanaf 2025 vinden grotere vervangingen plaats bij klimaatinstallaties en verlichting op basis van verduurzaming en levensduur. Er zal een combinatie in uitvoering worden gedaan m.b.t. gepland onderhoud en verbetering/aanpassing van faciliteiten in relatie tot het huisvestingsbeleid.

Drents Museum
In 2023 is gestart met de interne verbouwing voor het project ‘Labyrinthia'. Dit betreft de herinrichting van kunst en archeologische stukken in vijftien ruimten van het monumentale deel van het gebouw. De provincie Drenthe participeert als eigenaar in dit project m.b.t. duurzaamheid, toegankelijkheid en beveiliging. In oktober 2024 zal deze tentoonstelling van de vaste collectie worden geopend.  
In 2023 is de engineering gestart om de vochtproblematiek in de ondergrondse expositieruimte op te lossen. Met betrekking tot de lekkageproblematiek is de eerste fase voorafgaand aan de Van Gogh tentoonstelling, afgerond. Er is onder andere een tijdelijke wand geplaatst, waardoor exposities doorgang kunnen vinden. De volgende fase omvat het definitief oplossen van de vochtproblematiek van de zuidgevel. Dit zal de komende jaren afgerond worden. 
Er gelden bij het Drents Museum verder dezelfde beleidsmatige uitgangspunten als voor het Provinciehuis. Alleen ligt bij de monumentale gebouwen van het Drents Museum extra nadruk op het conserveren en in stand houden van de panden voor de toekomst en bewerkstelligen van goede klimatologische omstandigheden voor de kunst en publiek. Het gebouw is een parel voor Assen en heeft een sterk representatieve functie.  

Depot Drents Museum
Naast de uitgangspunten die voor alle gebouwen gelden, is in dit gebouw extra aandacht voor stabiele klimatologische omstandigheden. Hierdoor kunnen de opgeslagen museumstukken onder goede condities worden bewaard.

Steunpunten wegen en kanalen
Er zijn zes provinciale panden van Wegen en Vaarwegen centraal in beheer en onderhoud bij Interne Dienstverlening. Het gaat om vijf steunpunten voor weg- en vaarwegonderhoud en een kiosk bij het bus transferium in Gieten. Het steunpunt Kloosterveen is een gezamenlijk steunpunt voor de provincie en Rijkswaterstaat (RWS). RWS faciliteert de voorzieningen die verbonden zijn met het regiokantoor van RWS op deze locatie, zoals beveiliging, nutsvoorzieningen, schoonmaak catering e.d., met name t.b.v. de gezamenlijke verblijfsruimte (kantine). De provincie voert het bouwkundig onderhoud en installatietechnisch onderhoud uit voor de zoutloodsen, overkappingen en kantine. De kosten worden verdeeld en verrekend tussen de provincie en RWS, waarvoor dienstverleningsovereenkomsten zijn opgesteld. In 2025 worden de MJOP’s voor de steunpunten geactualiseerd.

Health Hub Roden
De provincie Drenthe is één van de partners van de Health Hub Roden (HHR) en ondersteunt het initiatief al vanaf het begin in 2015. In 2019 hebben wij het pand voor deze hub aangekocht en verbouwd en verhuren dit sindsdien aan de Stichting HHR. Er wordt verkend of het haalbaar is om het pand van de HHR op termijn te gaan verkopen.

Wat gaan wij daarvoor doen?
Met het vastgoedbeleid is een eerste stap gezet om te komen tot een verdere professionalisering van het vastgoedbeheer van de provincie Drenthe. Het fungeert als een helder beleidskader van waaruit we handelen en sturen.  
Voor de gebouwen zijn MJOP’s opgesteld als handvatten voor de budgettering en uitvoering van de gebouwenbeheerders. Er wordt kritisch gekeken wat de werkelijke staat van onderhoud is van de diverse bouwkundige- en installatieonderdelen om te bepalen welk onderhoud op welk moment moet worden uitgevoerd. Hierdoor wordt het onderhoudsbudget zo optimaal mogelijk ingezet. Bij een eerstvolgende actualisatie van de MJOP’s zullen hierin ook de resultaten van de Risico Inventarisatie en Evaluatie in meegenomen worden. 

Samenvatting