Cultuur en erfgoed in Drenthe

Voor de zomer van 2024 is de cultuurnota 2025-2028 ‘Cultuur maakt Drenthe/Drenthe maakt cultuur’ vastgesteld. In deze cultuurnota staat de inzet op het brede terrein van cultuur voor de komende periode beschreven. Dit gaat om samenwerking, cultuureducatie, cultuurparticipatie, talentontwikkeling, bibliotheken, musea, podiumkunsten, beeldende kunst, film, architectuur, evenementen, festivals, cultuurhistorie, archeologie, gebouwd erfgoed, streektaal, de archieven, UNESCO Werelderfgoed Koloniën van Weldadigheid en De Hondsrug Unesco Global Geopark.

In 2025 versterken we de bestaande Drentse culturele infrastructuur en breiden we die uit. We blijven toonaangevende festivals, theaterproducties en beeldende kunstprojecten ondersteunen. Onze inzet voor de bibliotheken en musea blijven we continueren. Cultuureducatie, participatie en talentontwikkeling stimuleren we met projecten als ‘Cultuureducatie met Kwaliteit’ en ‘Culturele Mobiliteit’. In 2025 is er extra aandacht voor 80 jaar vrijheid en 100 jaar TT in Assen.  

Vanuit Erfgoed blijven we werken aan de uitvoering van ons beleid. Met een geactualiseerd Cultuurhistorisch Kompas nemen we deel aan de ruimtelijke planvorming en stimuleren wij gebiedsvisies op basis van cultuurhistorie. We blijven daarnaast zorgdragen voor een zorgvuldige omvang met ons archeologisch erfgoed. We blijven investeren in het behoud en toekomstbestendig maken van ons gebouwde erfgoed. Het UNESCO Werelderfgoed Koloniën van Weldadigheid blijven wij uitdragen, beschermen en monitoren. Hierbij komt extra aandacht voor de restauratie- en herbestemmingsopgave in de Koloniën van Weldadigheid. Het Drents blijven we stimuleren met het Huus van de Taol als provinciaal steunpunt.  

Met onze partners binnen en buiden de provincie werken we aan de versterking van de Drentse culturele basisinfrastructuur. Dit doen we binnen het provinciehuis met andere beleidsvelden, met onze Drentse gemeenten, met onze Noordelijke partners binnen We the North en met het Rijk.  

Alle kinderen van 0-18 jaar krijgen gelijke kansen op culturele ontwikkeling. Dit doen we via Kunst & Cultuur Drenthe die met advies, informatiedeling, netwerken, bemiddeling en deskundigheidsbevordering het cultuuronderwijs op alle Drentse scholen verbetert en structureel verankert. We streven naar een deelname van 90% van de Drentse scholen aan het programma Cultuureducatie met Kwaliteit.  

Iedere inwoner van Drenthe kan cultuur meemaken. We zijn aanvullend op het bestaande aanbod om voor een goede spreiding te zorgen. Nieuwe doelgroepen worden bereikt via projecten als Culturele gemeente, Culturele Mobiliteit en de regeling Podium Platteland. Daarnaast ondersteunen we verschillende orkesten en koren die op provinciale schaal een podium bieden aan amateurtalenten van diverse leeftijden.

Er zijn voldoende culturele ontwikkelkansen voor talenten in Drenthe. We bouwen voort aan de vier fases van talentontwikkeling, namelijk kennismaken (1), ontwikkelen (2), bekwamen (3) en excelleren (4). Dit doen we door het ondersteunen van evenementen, podia, festivals en prijzen waar jongeren hun vaardigheden ontdekken, ontwikkelen en benutten. Daarnaast hebben we subsidieregeling voor talentontwikkeling van nieuwe en bewezen talent.  

De bibliotheken zijn toegankelijk voor alle Drentse inwoners en dragen bij aan belangrijke maatschappelijke opgaven. De provinciale ondersteuningsinstelling (POI) Biblionet Drenthe ondersteunt het netwerk Drentse bibliotheken conform de wet voor o.a. leenverkeer en innovatie van de maatschappelijke bibliotheekfunctie. Bibliotheken vervullen in toenemende mate een maatschappelijke rol op het gebied van basisvaardigheden, laaggeletterdheid, bestaanszekerheid en mediawijsheid. We stimuleren innovatie in verbinding met de sociale agenda, zorg en onderwijs.

De Drentse musea vertellen bijzondere Drentse verhalen via hun Drentse (kunst)collecties en presentaties en trekken daarmee (intern)nationale bezoekers en geven vrijwilligers een plek. Het Drents Museum beheert de provinciale collectie en realiseert spraakmakende internationale tentoonstellingen voor een breed publiek binnen en buiten de provincie. De musea van provinciaal belang worden ondersteund in het presenteren van bijzondere Drentse (kunst)collecties en/of verhalen met een (inter)nationale uitstraling. Het Veenpark is hierbij nog in ontwikkeling. De kleine musea worden ondersteund via de activiteiten van het Platform Drentse Musea. Voorts ondersteunen we de musea die niet de status “van provinciaal belang” hebben via de subsidieregeling voor incidentele investeringen door deze musea.

Er is een breed aanbod op het gebied van de podiumkunsten met aandacht voor spreiding over de provincie. Dit doen we door het stimuleren van uitvoeringen van toonaangevende podiumkunsten (gezelschappen, poppodia en projecten), zoals de Peergroup, Garage TDI, Loods 13 en het Podium Hoogeveen.  

Het aanbod van beeldende kunst heeft een provinciale en (inter)nationale uitstraling met bijzondere aandacht voor kunst op het snijvlak van cultuur en landschap. Dit doen we door het ondersteunen van Into Nature, het verder ontwikkelen van Van Gogh Drenthe en door bij te dragen aan allerlei beeldende kunstprojecten.  

Er is een bloeiend filmklimaat in Drenthe en Noord-Nederland. Dit doen we door bijzondere initiatieven op het gebied van film en media te blijven ondersteunen. We blijven ons inzetten voor het Internationaal Film Festival Assen en de Filmhub Noord, via We the North.

Kennis over architectuur en stedenbouw draagt bij aan de ruimtelijke kwaliteit. Architectuurpunt Drenthe stimuleert het debat over de rol van architectuur in onze leefwereld en ontplooit initiatieven die bijdragen aan de ontwikkeling van ruimtelijke kwaliteit.

Evenementen vertellen bijzondere Drentse verhalen in samenwerking met de omgeving en trekken daarmee bezoekers van binnen en van buiten de provincie. Dit doen we door grote en kleine locatievoorstellingen te blijven ondersteunen. Dit kunnen evenementen zijn waarin Drentse verhalen centraal staan of met een bijzonder thema.  

Er is een divers en laagdrempelig aanbod van culturele festivals van provinciaal belang met aandacht voor spreiding over de provincie. Dit doen we door bij te dragen aan 10 festivals van provinciaal belang.

Karakteristieke Drentse landschappen en stedenbouwkundige structuren vertellen Drentse verhalen en vormen een inspiratiebron bij ruimtelijke ontwikkelingen. Dit doen we door inbreng te leveren bij grote opgaven, met het Cultuurhistorisch Kompas als leidraad. We blijven onderzoek doen naar onze jonge geschiedenis, met onderwerpen zoals ruilverkaveling, heideontginningen, wederopbouwerfgoed en post ‘65. Daarnaast stimuleren we participatie in de erfgoedsector met een aparte regeling.

De archeologie wordt beschermd en behouden om Drentse verhalen van de vroege prehistorie tot nu te vertellen en te beleven. Samen met de provincies Fryslân en Groningen voeren we de wettelijke taken voor het Noordelijk Archeologisch Depot in Nuis uit. Daarnaast zorgen we dat het archeologisch belang integraal onderdeel is van de provinciale ruimtelijke planvorming en -advisering. Nieuwe archeologische thema’s gaan we met onze partners verkennen, delen en toepasbaar maken voor beleid, gebruik en inspiratie.

Het Drents gebouwd erfgoed is beschikbaar of wordt beschikbaar gemaakt voor toekomstige generaties. We stimuleren behoud en herbestemming van karakteristiek bezit in Drenthe door middel van een subsidieregeling. Hiermee wordt (dreigende) leegstand en verval voorkomen. Extra aandacht komt er voor verduurzaming van monumentale gebouwen. We werken samen met partners naar een visie op de toekomst van monumentale gebouwen.

Het Drents is vanzelfsprekend onderdeel van ons erfgoed, onze cultuur en de verhalen van Drenthe. Het Huus van de Taol stimuleert en borgt het Drents met hun activiteiten en literaire producten. Het Drèents Liedtiesfestival stimuleert het schrijven, maken en promoten van Drentstalige muziek. Daarnaast werken we samen met de Nedersaksische overheden en het Ministerie van Binnenlandse Zaken aan de versterking van het Nedersaksisch.

De schatten van het archief vertellen bijzondere Drentse verhalen door middel van publieksactiviteiten en educatie. Dit doen we door het ondersteunen van het Drents Archief, die met haar culturele en educatieve publieksactiviteiten de collectie van het archief voor iedereen beleefbaar maakt.

De waarde en betekenis van de Koloniën van Weldadigheid als Werelderfgoed beschermen, uitdragen, monitoren en rapporteren. Als siteholder voor de Nederlandse sites Frederiksoord-Wilhelminaoord en Veenhuizen zijn we verantwoordelijk voor het beschermen en het uitdragen van de uitzonderlijke waarden conform de eisen van UNESCO (o.a. visievorming, marketing, website, beheertaken erfgoed, monitoring en rapporteren) en in samenwerking met partners in deze gebieden en met de co-siteholder voor de Vlaamse site Wortel. Samen met partners uit het gebied werken we aan het ontwikkelen van de Koloniën van Weldadigheid.

Het aardkundig en cultuurhistorisch erfgoed van de Hondsrug wordt ingezet voor duurzame ontwikkeling van gebied samen met de inwoners en met bijzondere aandacht voor de (inter)nationale positie van het Geopark. We werken aan de ontwikkeling van het Geopark conform het jaarprogramma. Het provinciaal aandeel in het Masterplan 2022-2027 is uitgevoerd.

Verschillende instrumenten zetten wij in om onze beleidsdoelen te bereiken. Dit doen we door o.a. het uitreiken van een culturele prijs een keer in de twee jaar, de subsidieregelingen voor o.a. incidentele culturele projecten en meerjarige initiatieven en de adviezen van de Provinciale Adviescommissie Cultuur Daarnaast zetten we in op monitoring via de P&C-cyclus, de landelijke monitors en gerichte onderzoeken op thema’s.